image description
Yatırımcı Sözlüğü
Tüm merak ettikleriniz
A-B  C-Ç  D-E  F-H  İ-K  L-N  O-P  R-S  T-Ü  V-Z 

Portföy değerinin en az yüzde 25’ini hisse senetlerine yatırım yapan fonlar, A Tipi Yatırım Fonu olarak bilinir. Portföy dağılımının hisse senedi ağırlıklı oluşundan dolayı, A Tipi Yatırım Fonları risk ve getiri profilinin yüksek olduğu yatırım araçlarıdır.

Açığa satış, bir yatırımcının elinde olmayan bir menkul değeri satması işlemidir. Bu işlemde yatırımcı, menkul değeri ödünç alıp satışı gerçekleştirir, ardından da daha düşük fiyattan satın alarak ödünç verene geri iade eder. Bu işlem ile, fiyat düşüşünden kar elde etmek amaçlanır.

Ağırlıklı ortalama fiyat, farklı fiyat ve miktarlardaki birden fazla malın veya finansal enstrümanın birleştirilmesiyle hesaplanan ortalama fiyattır. Bu yöntem, her bir malın veya enstrümanın miktarına bağlı olarak ağırlıklı olarak hesaplama yaptığından, miktarı yüksek ögeler, ortaya çıkan sonuçta daha büyük bir etkiye sahiptir.

Alım satım opsiyonu, bir varlığı gelecekte belirli bir fiyattan almak veya satmak için yapılan bir sözleşmedir. Bu sözleşme, alıcının opsiyonu kullanma hakkına sahip olduğu fakat kullanmak mecburiyetinde olmadığı bir finansal araçtır.

Alım satıma aracılık, iki taraf arasında yapılan ticari işlemlerde aktif rol oynayan bir aracının, alıcının ve satıcının taleplerini ve işlemlerini yönetmesi sürecidir. Aracılar, alıcı ve satıcının ihtiyaçlarını karşılamak ve işlem sürecini kolaylaştırmak için gerekli aksiyonları alırlar.

Alış, ya da ""bid"", yatırımcıların finansal piyasalarda belirli bir enstrümanı satın alma niyetini -ve bunun için önerdiği miktarı- ifade eden fiyat seviyesidir. Bu fiyat, genellikle piyasa fiyatından daha düşük bir seviyede belirlenir.

Arbitraj, piyasalarda ortaya çıkan fiyat farklılıklarından yararlanarak risksiz kar elde etmeyi amaçlayan bir stratejidir. Arbitraj ile, aynı ya da benzer finansal varlıkların farklı piyasalardaki fiyatları arasındaki farktan yararlanarak eş zamanlı alım satım işlemleri yapılıp kâr elde edilebilir.

Ayı piyasası, finansal piyasalarda fiyatların genellikle düşüş eğilimi gösterdiği dönemler için kullanılan bir terimdir. Bu dönemlerde, yatırımcılar çoğunlukla satış işlemleri yapmayı tercih ederler.

Bakiyeyi yüklenim, sermaye piyasası araçlarının, aracı kuruluşlar tarafından halka arz yoluyla gerçekleşen satış sürecinde satılmayan kısmının bedelinin satış süresi sonunda eksiksiz, nakden ödenerek satın alınacağının taahhüt edilmesidir.

Basit faiz, bir finansal işlemin sonucunda, yatırılan asıl miktar üzerinden hesaplanan sabit bir faiz oranının ödenmesidir. Bu faiz oranı, yatırım süreci boyunca sabit kalır.

Bedelli sermaye artırımı, şirket hisselerinin dışarıdan yatırımcılar ya da ortaklar tarafından satın alınması yoluyla gerçekleşir. Bunun sonunda şirket kasasına para girer ve hisseler de piyasada daha fazla değer kazanmış olur.

Bedelsiz sermaye artırımı, bir şirketin mevcut hissedarlardan ödeme yapmalarını gerektirmeden sermayesini artırma sürecidir. Bu, birikmiş kazançları veya rezervleri ek hisselere dönüştürerek yapılabilir ve mevcut hissedarların sahiplik oranını düşürmeden şirketin mali durumunu güçlendirme imkanı sağlar.

Bileşik faiz, belirli bir süre boyunca bir yatırım veya borç üzerine uygulanan bir hesaplama yöntemidir. Bu hesaplama, ilk miktar ve biriken faiz dikkate alınarak yapılır. Daha basit bir ifadeyle, bileşik faiz; faiz miktarının dönemler boyunca birikerek her dönem sonunda yeni bir faiz hesaplaması yapılmasıdır.

Birikmiş faiz, yatırımcı tarafından sağlanan kaynağın, yatırım döneminin başlangıcından ödemenin yapılması gereken tarihe kadar geçen süre boyunca ortaya çıkan faiz miktarını temsil eder.

Birincil piyasalar, şirketlerin hisse senetleri veya tahvil gibi finansal varlıkları ilk kez halka sunarak yatırımcılara satışa çıkardığı piyasalardır. Bu piyasalarda, şirketler yeni sermaye toplar ve yatırımcılar finansal varlıklara doğrudan erişim sağlar.

BİST 100 endeksi, Borsa Istanbul'da işlem gören en likit ve piyasa değeri en yüksek 100 şirketin hisse senetlerinin performansını ölçen bir endekstir. BİST 100, Türkiye'nin ekonomik durumu ve hisse senedi piyasasının genel performansı hakkında önemli bir gösterge olarak görülmektedir.

BIST 100, Borsa İstanbul'da işlem gören en yüksek işlem ve piyasa hacmine sahip 100 hisse senedini gösterir. BIST 100 A ve B grubuna ait hisseler arasından seçilir ve bunların risk değeri C ve D grubundan düşüktür.

BIST 30, Borsa İstanbul'da işlem gören ve piyasa değeri gözetildiğinde hacim bakımından yüksek olan 30 şirketin hisse senetlerinin ölçülmesi ile ortaya çıkan bir endekstir.

Blok satış, bir şirketin sermayesinin %10'undan fazlasına tekabül eden hisse senetlerini satışa çıkarması olarak tanımlanabilir. Blok satış, aynı zamanda toplu satış olarak da bilinir.

Boğa piyasası, fiyatların genel olarak yükseliş eğiliminde olduğu bir finansal piyasadır. Yatırımcılar, bu dönemde güçlü talep ve olumlu beklentiler nedeniyle varlıkların değerinin artacağını düşünerek alım yapma eğilimindedir.

Bono, bir borç senedi çeşididir ve genellikle belirli bir süre sonunda faiziyle birlikte geri ödenir. Şirketler veya hükümetler, finansal kaynak sağlamak veya borçlarını yönetmek amacıyla bono ihraç edebilirler.

Borsa emirleri, yatırımcıların hisse senedi, tahvil veya belli başlı diğer menkul kıymetlerin alım - satım işlemlerini gerçekleştirmek için borsaya ilettiği talimatlardır. Bu emirler, belirli bir fiyat ve miktar belirtilerek verilir ve borsada işlem görebilirler.

Borsa fiyatı, hisse senetleri, emtialar, tahviller gibi finansal araçların alım satım işlemlerinde belirlenen değerdir. Her varlık, borsada arz ve talebe bağlı olarak değişen bir fiyata sahiptir.

Borsa İstanbul (BİST), Türkiye'nin önde gelen organize piyasasıdır ve hisse senetleri, tahviller, vadeli işlem sözleşmeleri ve opsiyonlar gibi çeşitli finansal araçların alım satımının yapıldığı bir platformdur. BİST, şirketlerin sermaye artırımı yapmasını ve yatırımcıların bu finansal araçlara doğrudan erişmesini sağlar.

Borsa payı, kişilerden borsada yaptıkları alım satım işlemleri sırasında alınan ödemedir. Alınacak ödemenin oranı, Borsa Yönetim Kurulu tarafından belirlenmektedir.

Çapraz işlem, farklı finansal piyasalarda gerçekleştirilen bir işlem türüdür. Bu işlem türünde, bir finansal varlık bir piyasada alınırken başka bir piyasada satılır, bu sayede fiyat farkından kar elde edilebilir.

Cari açık, bir ülkenin dış ticaretindeki mal ve hizmetlerin ithalatı ile ihracatı arasındaki farktır. Bir ülkenin cari açığı, ithalatın ihracattan daha fazla olduğu durumlarda ortaya çıkar ve genellikle ekonomik dengesizliklerin bir göstergesi olarak kabul edilir.

Cari faiz oranı, piyasalardaki fon arz ve talebinin karşılanmasının bir sonucu olarak ortaya çıkar. Söz konusu oran, teorik bir değeri ifade eder ve hesaplanırken enflasyon faktörü dışarıda bırakılır.

Cari kur, döviz piyasalarında işlem gören bir birim yabancı paranın, ulusal para birimi değeridir. Söz konusu değer, kısaca, aynı gün ulusal para birimi ile takası gerçekleştirilen dövizin kura yansıması olarak da ifade edilebilir.

Çıkarılmış sermaye terimi, bir şirketin ihraç ettiği ve halka arz ettiği hisse senetlerinin toplam değerini ifade eder. Bu, şirketin sahip olduğu sermaye miktarını temsil eder ve şirketin faaliyetlerini finanse etmek için kullanılır.

Çok fiyat-sürekli müzayede sistemi, bir menkul değer için verilen alım satım emirlerinin seans boyunca farklı fiyatlarla eşleştirilmesi ve işlemlerin sürekli bir şekilde gerçekleşmesini sağlayan bir yöntemdir. Bu sistemde, emirlerin fiyat ve zaman önceliği kurallarına göre karşılaştırılması ve en iyi fiyatla eşleştirilmesi esas alınır.

Defter değeri, bir şirketin öz kaynaklarının ödenmiş sermayeye bölünmesiyle elde edilen oran olarak tanımlanabilir. Bu oran, hisse senetlerinin fiyatlarını öz kaynaklara göre ölçmeye yarar.

Değerleme, bir varlığın veya şirketin değerini belirlemek için kullanılan bir süreçtir. Bu süreç, finansal analiz, piyasa koşulları ve gelecekteki getiri beklentilerini dikkate alarak varlık veya şirketin değerini tahmin etmeyi amaçlar.

Değişken faizli ihraçlar, faiz oranının belirli bir referans faiz oranına göre değiştiği finansal araçlardır. Bu tür ihraçlar çoğunlukla bono veya tahvil şeklinde yapılır ve faiz ödemeleri de belirli periyotlarla gerçekleşir.

Devalüasyon, bir ülkenin para biriminin değerinin düşürülmesi anlamına gelir. Bu genellikle Merkez Bankası tarafından yapılır ve döviz kurlarındaki değişimlere bağlıdır. Devalüasyon sonucunda yerel para birimi, diğer ülkelerin para birimleri karşısında daha az değerli hale gelir, bu da ihracatı teşvik ederken ithalatı zorlaştırabilir.

DİBS, devletin borçlanma ihtiyaçlarını karşılamak amacı ile çıkardığı finansal araçlar olarak tanımlanabilir. Bu senetler genellikle elektronik kayıtlarda bulunur, alım-satım işlemleri de kayıt sistemi üzerinden yapılır. Faiz ödemeleri düzenli aralıklarla gerçekleşir ve faiz oranı belirli bir referans faiz oranına bağlı olarak değişebilir.

Yabancı ülkelerde kullanılan para birimine döviz denir. Döviz kuru ise, belli bir ülkenin bir birim parasının diğer bir ülkenin parası cinsinden değeri olarak tanımlanabilir.

Duran varlık, bir işletmenin uzun vadeli kullanımı için satın aldığı ve üretim veya hizmet sağlama sürecinde kullanılan fiziksel varlıklardır. Bu varlıklar, arazi, bina, makine, çeşitli araç ve teçhizatlar, envanter ve patent gibi unsurlar olabilir.

Elektronik Menkul Kıymet Transferi (EMKT), bir katılımcıdan diğerine devlet tahvili ve hazine bonosu gibi menkul kıymetlerin elektronik ortamda aktarılmasını sağlayan bir sistemdir. EMKT, tahvil ve bono piyasası işlemlerinin elektronik olarak gerçekleştirilmesini sağlar.

Enflasyon endeksli tahvil, tahvil sahiplerine enflasyona bağlı olarak faiz ödemesi yapan bir tahvil türüdür. Bu tahviller, enflasyon oranına göre düzenli olarak faiz ödemelerini günceller, yatırımcılarına enflasyona karşı koruma sunar.

Enflasyon, sürekli olarak fiyat artışı ve bununla birlikte paranın satın alma gücünün düşmesi olarak tanımlanır. Talep enflasyonu ve maliyet enflasyonu olmak üzere iki ana türü vardır. Talep enflasyonu, toplam talebin arzı aşarak sürekli fiyat artışına neden olurken, maliyet enflasyonu ise üretimde kullanılan mal ve hizmetlerin maliyetinin artmasıyla fiyatların sürekli artmasına yol açar .

Enflasyona endeksli tahvil, piyasa koşullarına bağlı olarak anapara ve faiz ödemelerini koruyan bir çeşit yatırım aracıdır. Bu tahviller, kupon oranını enflasyon oranına bağlayarak yatırımcılara sabit bir getiri sağlar.

Etkin piyasa, işlem gören finansal varlıkların fiyatlarının gerçek değerlerine yakın olduğu ve piyasa katılımcılarının bilgilere eşit bir şekilde, serbestçe erişebildiği piyasaya denir. Etkin piyasada, alıcılar ve satıcılar arasında rekabetçi bir ortam bulunurken, fiyatlar da arz ve talep dengesiyle belirlenir.

Eurotahvil, Avrupa ülkeleri tarafından ihraç edilen ve genellikle düşük risk taşıyan bir borçlanma aracıdır. Eurotahviller, yatırımcılara sabit bir faiz oranıyla geri ödeme yapma garantisi verir ve genellikle euro cinsinden ihraç edilir.

Faiz, bir borcun veya yatırımın kullanımı karşılığında ödenen bir bedeldir. Bir kişi veya kurum, ödünç verdiği para veya malın karşılığında faiz alır. Faiz oranları, risk düzeyi, talep ve arz gibi faktörlere bağlı olarak belirlenir.

Fiyat kotasyonu vermek, bir finansal enstrümanın (hisse senedi, döviz gibi...) mevcut piyasa değerini belirtmek için bir fiyat teklif etmektir. Bu teklifler de, alıcı ve satıcıların bir varlık veya enstrüman için ne kadarlık bir değerle işlem yapabileceğini gösterir.

Fiyat marjı, belli bir ürünün maliyeti ile satış fiyatı arasındaki farktır. Bir işletme, ürünlerini satarken maliyetini karşılamak ve kar elde etmek için fiyat marjını kullanır. Genellikle yüzde ile ifade edilir ve işletmenin karlılığını belirlemek için oldukça önemli bir kriterdir.

Fiyat önceliği, finansal piyasalarda bir varlığın alım veya satım emirlerinin gerçekleşme sırasını belirlemek için kullanılan bir terimdir. Basitçe, piyasaya daha önce verilen emirler, daha sonra verilen emirlerden önce gerçekleştirilir.

Forward işlemleri, finansal piyasalarda gelecekteki bir tarihte belirlenen bir fiyat üzerinden varlık alım veya satımını taahhüt eden sözleşmelerdir. Forward işlemleri, yatırımcılara gelecekteki fiyat hareketlerine karşı korunma veya spekülasyon yapma imkanı sağlar.

Futures piyasaları, finansal varlıkların gelecekteki bir tarihte belirlenen bir fiyattan alım ya da satımının yapıldığı sözleşmelerin işlem gördüğü piyasalardır. Bu sözleşmeler, yatırımcılara gelecekteki fiyat hareketlerine karşı korunma veya spekülasyon yapma imkânı sunar.

Gayrimenkul yatırım ortaklığı (GYO), gayrimenkul sahibi olan, çoğunlukla gayrimenkul işleten bir şirket olarak tanımlanabilir. GYO'ların, ofis ve apartman binaları, hastaneler, alışveriş merkezileri, depolar ve oteller gibi pek çok farklı tip ticari gayrimenkulü bulunur.

Gelir Ortaklığı Senetleri (GOS), şirketlerin yatırımcılara satışını sunduğu finansal enstrümanlardır. Bu senetler, şirketlerin belirli bir süre boyunca yatırımcılara düzenli gelir akışı sağlamak amacıyla çıkardığı yatırım araçlarıdır. Yatırımcılar, bu senetleri satın alarak şirketin karından pay alır ve şirketin performansına bağlı olarak gelir elde ederler.

Gösterge faizi, bir ülkenin veya bölgenin ekonomik durumunu belirlemek için kullanılan bir referans faiz oranıdır. Genellikle gösterge faiz oranını merkez bankaları belirler, diğer finansal kurumlar da bu oranı referans alır.

Gözaltı pazarı, yatırımcıyı koruma amacı taşıyan ve piyasa hakkında düzenli bir şekilde bilgilendiren bir sistemi tanımlar. İlk kez 1996 yılında faaliyete geçirilen bu sistemin adı, ilerleyen dönemlerde Yakın İzleme Pazarı (YİP) olarak değişmiştir.

Günlük işlem, finansal piyasalarda bir varlığın aynı gün içinde alınıp satılması işlemidir. Bu işlemler genellikle kısa vadeli yatırımlar için kullanılır ve alıcılar ve satıcılar genellikle bir gün içinde pozisyonlarını kapatırlar.

Halka açık anonim ortaklık, bir şirketin hisselerinin halka arz edilerek genel yatırımcıların satın alabileceği bir yapıya dönüşmesidir. Bu tür şirketler, sermaye piyasası düzenlemelerine tabi olurlar ve hisse senetlerini halka arz ederek finansman sağlarlar.

Halka açıklık oranı, bir şirketin toplam hisse senedinin ne kadarının halka arz edildiğini gösteren bir orandır. Bu oran, şirketin halka açıklık seviyesini belirlemek için kullanılır. Halka açıklık oranı genellikle yüzde olarak ifade edilir.

Bir şirketin hisse senetlerini halka açması, kamuya sunması anlamına gelir. Bu süreç, şirketin halka açık bir şirket olma yolunda ilerlemesini ve hisse senetlerinin genel yatırımcılar tarafından satın alınabilir hale gelmesini mümkün kılar.

Halka arza aracılık, bir aracı kurumun, bir şirketin hisse senetlerini halka sunma sürecinde aracılık hizmeti sunmasını ifade eder. Bu aracı kurumlar, şirketin halka arz sürecinde yatırımcılar için hisse senetlerini satışa sunmak, talepleri toplamak ve hisse senetlerinin dağıtımını gerçekleştirmekle sorumludur.

Hazine bonosu, devlet tarafından çıkarılan, kısa vadeli borçlanma araçlarıdır. Hazine bonoları, devletin kısa vadeli finansman ihtiyaçlarını karşılamak için piyasaya sürülür. Genellikle 1 yıldan daha kısa vadeli olan bu bonolar, düşük risk taşıyan yatırım araçlarıdır.

Hedging, piyasalarda olası fiyat dalgalanmalarına karşı korunmak için bir işlem yapmayı veya pozisyon almayı ifade eder. Bu strateji, yatırımcıların risklerini minimize etmelerine ve belirsizlikleri azaltmalarına yardımcı olur.

Hisse senedi, bir şirketin ortaklık payını temsil eden ve sahibine şirketin karına ve varlıklarına ortaklık hakkı sağlayan bir finansal enstrümandır. Bir şirketin hisse senedi, sahiplerine oy hakkı ve temettü dağıtımından pay alma hakkı gibi bazı ayrıcalıklar sunar.

Borsada ihraç, bir şirketin hisse senetlerini halka arz etmesi veya satması anlamına gelir. İhraç edilen hisse senetleri, şirketin sahipliğini temsil eder ve bazı ayrıcalıklara sahip olabilir- oy hakkı ve temettü alma yeteneği gibi.

İhraççı, basitçe, sermaye piyasası aracı çıkarmaya yetkili durumda olan kurum ve kuruluşlara denir. Kamuyu aydınlatma görevine sahip olan ihraççılar, yatırımcının menkul kıymetler hakkında ayrıntılı bilgiye sahip olmasını mümkün kılar.

İkincil piyasalar, belli başlı finansal enstrümanların alınıp satıldığı piyasalardır. Bu piyasalarda, yatırımcılar hisse senetlerini birbirlerine satarken, şirketlerin yeni hisse senetleri ihraç etme işlemi gerçekleşmez.

Borsada işlem birimi, hisse senetleri gibi finansal enstrümanların alınıp satıldığı miktarı ifade etmek için kullanılır. Örneğin hisse senetleri için işlem birimi genellikle ""lot"" olarak alınır.

Borsada işlem hacmi; piyasalarda gerçekleştirilen alım satım işlemlerinin tamamının parasal değerini ifade etmektedir.

Borsada işlem miktarı, bir menkul kıymetin belirli bir süre içinde alınıp satılan toplam adetini ifade eder. İşlem miktarı, bir hisse senedinin likiditesini ve piyasa talebini gösteren bir göstergedir.

İştirak, bir şirketin bir diğer şirketin sermayesine ortak olması, ve o şirketin sermayesinde pay sahibi olması gibi durumları tanımlayan bir terimdir.

İtfa, bir şirketin veya yatırımın vadesi gelmiş olan borcunun geri ödenmesini ifade eder. İtfa, borçlunun borcunu anlaşmaya uygun olarak ödemek zorunda olduğu tarihtir.

İzahname, sermaya piyasası araçlarının halka arzı için düzenlenmesi gerekli olan belgedir.

Kalanı İptal Et (KİE), girildiği ya da aktif olduğu anda, karşı tarafta pasifte bekleyen emirlerin durumuna göre emrin tamamının ya da bir bölümünün gerçekleşmesi, gerçekleşmeyen bölümünün ise iptal edilmesi için kullanılan bir tür emirdir.

Kaldıraç oranı, yatırımcıların sahip oldukları sermayelerine göre daha büyük miktarlarda işlem yapabilmelerini sağlayan bir finansal araçtır. Temel olarak, kaldıraç oranıyla yatırımcılar, sahip oldukları sermayenin belirli bir katı kadar daha büyük miktarlarda pozisyon açabilirler.

Kamuyu Aydınlatma Platformu (KAP), Türkiye'de faaliyet gösteren şirketlerin, sermaye piyasasıyla ilgili önemli bilgileri zamanında ve eşit şekilde kamuya duyurmak amacıyla oluşturulmuş bir elektronik platformdur. KAP, şirketlerin yatırımcılar, ortaklar ve ilgili diğer taraflarla iletişim kurabilmesini mümkün kılar.

Kapanış fiyatı, bir işlem gününde bir finansal enstrümanın görülen son işlem fiyatıdır. Borsa seansı sona erdiğinde, işlem gören enstrümanların son alım-satım fiyatı olan kapanış fiyatı belirlenir.

Borsada ""kâr"", bir yatırımcının bir finansal enstrümanı satış fiyatının, ilk aldığı fiyattan daha yüksek olduğu durumu ifade eder. Yatırımcı, aldığı bir değeri daha yüksek bir fiyattan sattığı zaman kar elde etmiş olur.

Kâr payı, bir şirketin karını ortakları ile paylaşması anlamına gelir. Şirketin yıllık faaliyet dönemi sonunda elde ettiği net kar, hissedarları arasında dağıtılır. Bu dağıtım, hisse senedi sahiplerine yapılan nakit ödeme veya hisse senedi şeklinde gerçekleşebilir.

Kâr-Zarar Ortaklığı Belgesi (KOB), Türk Ticaret Kanunu'na göre çıkarılan ve bir şirketin kâr veya zararının pay sahipleri arasında dağıtılmasını sağlayan bir belgedir. KOB, hisse senetlerine benzer bir şekilde sahiplik hakkı temsil eder ve pay sahiplerine şirketin kârından pay alma hakkı tanır.

Kaydi Takas, hisse senetlerinin fiziksel olarak el değiştirmeksizin, elektronik ortamda transfer edilmesini sağlayan bir işlem sürecidir. Bu işlem, hisse senetlerinin yatırımcılar arasında alınıp satılmasını kolaylaştırırken, işlem süresini de kısaltır.

Kayıtlı sermaye, bir şirketin sahip olduğu sermayenin belirli bir miktarına atıfta bulunan bir kavramdır. Bir şirketin kayıtlı sermayesi, şirketin hisse senetlerinin toplam nominal değerini temsil eder.

Kesin alış, açık piyasa işlemleri dahilinde, bir menkulün doğrudan alımı olarak tanımlanabilir. Merkez Bankası'nın, piyasada kalıcı para eksikliği olması halinde menkul kıymet almasını ifade eder.

Merkez Bankası’nın, açık piyasa işlemleri dahilinde, piyasaya kalıcı olarak menkul değer satmasına kesin satış denir.

Borsada kısa pozisyon, yatırımcının belirli bir varlık üzerinde satış işlemi yaparak fiyat düşüşlerinden kar elde etmeyi amaçladığı bir stratejidir. Kısa pozisyon almak, varlık değer kaybettiğinde kar elde etme potansiyeli sunar. Ancak, varlık değer kazandığında zarar potansiyeli de bulunmaktadır.

Borsada kotasyon, bir finansal varlığın (hisse senedi, tahvil, emtia vb.) işlem görebilmesi için belirlenen fiyat, miktar ve diğer detayların bir araya getirilerek ilan edilmesidir. Kotasyonlar, alıcılar ve satıcılar arasında işlemlerin gerçekleşebilmesi için gerekli olan fiyat bilgilerini sağlar.

Kredi arzı daralması, finansal sistemdeki kredi hacminin azalması anlamına gelir. Bu durum, bankaların kredi vermeyi kısıtladığı veya borç almak isteyen bireyler ve işletmeler için krediye erişimin zorlaştığı anlamına gelir.

Kredili menkul kıymet işlemleri, yatırımcılara menkul kıymet alımı veya satımı yapmak için kredi kullanma imkanı sağlayan finansal işlemlerdir. Bu işlemlerde, yatırımcılar hisse senetleri, tahviller veya diğer menkul kıymetleri satın almak veya satmak için kredi kullanabilirler.

Kullanım fiyatı, yatırımcıya bir ürünü belli bir vadede veya belli bir vadeye kadar satma ve alma hakkı sunan opsiyon sözleşmelerinde, alım ya da satım işlemlerinde uygulanacak olan fiyattır.

Kur riski, uluslararası ticaret veya yatırım yaparken döviz kurlarındaki dalgalanmalar nedeniyle ortaya çıkan risktir. Bir ülkenin para birimi diğer ülke para birimleri karşısında değer kazanabilir veya değer kaybedebilir.

Borsada ""kurtaj"" terimi, hisse senetlerinin alım veya satım işlemlerinde uygulanan bir komisyonu ifade eder. Hisse senedi piyasasında alış veya satış işlemi gerçekleştiren yatırımcılar, bu işlemlerden dolayı belli bir oranda komisyon öderler.

Kurucu hisse senetleri, bir şirketin kurucusuna veya kurucu grubuna ait olan özel hisse senetleridir. Bu hisse senetleri, şirketin kuruluş aşamasında veya başlangıç sermayesi sağlanırken verilir.

Kurumsal yatırımcı kavramı, genellikle büyük finansal kuruluşlar, sigorta şirketleri, emeklilik fonları ve yatırım fonları gibi kurumsal veya kurumsal nitelikli yatırımcıları ifade eder.

LIBID (London Interbank Bid Rate), Londra Bankalararası Para Piyasasında, itibarlı bankaların birbirlerinden temel para birimleri (euro, ABD doları, euro, İngiliz sterlini, İsviçre frangı vb.) üzerinden mevduat alma işlemlerinde uyguladıkları faiz oranı olarak tanımlanabilir.

LIBOR (London Interbank Offered Rate) Londra bankalararası para piyasasında likiditesi yüksek olan bankaların birbirlerine Amerikan doları cinsinden üzerinden borç verecekleri zaman uyguladıkları faiz oranını ifade eder.

Likidite, bir varlığın veya finansal enstrümanın kolaylıkla nakde dönüştürülebilme yeteneğidir. Yani, likit bir varlık hızlı bir şekilde nakde çevrilebilirken, likit olmayan bir varlık daha uzun süre veya bazı zorluklarla nakde dönüştürülebilir.

Likidite riski, bir varlığın veya finansal enstrümanın piyasada hızla nakde dönüştürülememesi veya düşük bir fiyattan satılamaması durumunda ortaya çıkan risktir. Likidite riski, piyasalarda ani dalgalanmalar veya likidite sıkışıklığı gibi durumlar nedeniyle ortaya çıkabilir.

Likidite senetleri, yani likit varlıklar ya da likit enstrümanlar, kolay bir biçimde nakde dönüştürülebilen veya piyasada düşük bir fiyattan satılabilecek olan finansal araçlardır. Bu tür varlıklar, genellikle likidite riskini azaltmak amacıyla yatırımcılar tarafından tercih edilir.

Limit fiyatlı emirler, yatırımcıların bir finansal enstrümanı belirli bir fiyattan almak ya da satmak istedikleri bir emir türüdür. Bu emirlerde, yatırımcılar belirli bir fiyat seviyesi belirler ve enstrüman o fiyat seviyesine ulaştığında ilgili emir gerçekleşir.

Finansal piyasalarda sık kullanılan bir terim olan lot, genellikle hisse senetleri, emtialar veya döviz çiftleri gibi finansal enstrümanlarda işlem miktarını belirtir. Bir lot, standart bir miktarı ifade eder ve genellikle 100 birim veya bazen 1.000 birim olarak kabul edilir.

Maksimum lot, bir yatırımcının bir finansal enstrümanda ne kadar büyük bir pozisyon açabileceğini belirleyen bir sınırdır. Birçok finansal piyasa, bireysel yatırımcıların aşırı risk almalarını engellemek amacıyla maksimum lot sınırlamaları uygular.

Menkul kıymet borsaları, finansal araçların alım satımının gerçekleştiği ticaret platformlarıdır. Bu borsalarda hisse senetleri, tahviller, bonolar, emtialar ve belli başlı diğer finansal enstrümanlar işlem görmektedir.

Menkul kıymet, mali değeri olan ve yatırım aracı olarak kullanılan finansal enstrümanlardır. Hisse senetleri, tahviller, bonolar, opsiyonlar, vadeli işlem sözleşmeleri gibi çeşitli menkul kıymet türleri bulunmaktadır.

Menkul Kıymet Ödünç İşlemleri (Securities Lending) finansal piyasalarda yaygın olarak kullanılan bir işlem türüdür. Bu işlemde, yatırımcılar menkul kıymetlerini (hisse senedi veya tahvil gibi) belirli bir süreyle ödünç verirler. Ödünç alan taraf ise bu menkul kıymetleri kısa süreliğine kullanır ve belirli bir faiz karşılığında geri verir.

Nama yazılı hisse senetleri, Türkiye'de kullanılan bir hisse senedi türüdür. Bu hisse senetleri, Türkiye Sermaye Piyasası Kurulu (SPK) tarafından düzenlenen ve kaydedilen fiziki senetlerdir.

Net Aktif Değeri (Net Asset Value - NAV), bir yatırım fonunun veya şirketin varlıklarının, borçlarının çıkarılmasından sonra kalan değerdir. Yani, bir yatırım fonunun toplam varlıklarının, fonun toplam borçları çıkarıldıktan sonra kalan miktarıdır.

Nominal değer, bir finansal enstrümanın (tahvil, hisse senedi gibi) yüz değeridir. Bu değer, bir hisse senedinin, tahvilin veya başka bir enstrümanın üzerinde belirtilen değerdir.

Borsada normal emir, yatırımcının alım veya satım yapmak istediği finansal enstrümanın miktarını ve fiyatını belirttiği standart bir emirdir. Normal emirler, piyasa emirleri ve limit emirleri olarak ikiye ayrılır.

Ödenmiş sermaye, bir şirketin hisse senetlerinin çıkarılması sırasında ortaklar tarafından ödenen toplam miktarı ifade eder. Şirketin hisseleri halka arz edildiğinde veya ortaklara dağıtıldığında, hisse senetlerinin nominal değeri üzerinden belirli bir miktar ödenmesi gerekmektedir.

Opsiyon primi, bir opsiyon sözleşmesinin alıcısı tarafından opsiyonun satıcısına ödenen bedeldir. Bir opsiyon sözleşmesi, belirli bir varlığı (genellikle hisse senedi, döviz, emtia vb.) belli bir fiyattan (kullanım fiyatı) belirli bir tarihte/tarihe kadar alma veya satma hakkını içerir.

Bir opsiyon sözleşmesi, belirli bir varlığı (genellikle hisse senetleri, para birimleri, emtialar vb.) belirli bir fiyattan (işlem fiyatı) belirli bir tarihe kadar (vade) alma veya satma hakkı veren bir finansal sözleşmedir. Bu sözleşme, alıcıya bu hakkı sağlamak için satıcıya bir prim ödeme yükümlülüğü getirir.

Özel emir, finansal piyasalarda işlem yapmak isteyen yatırımcıların, belirli şartlar altında gerçekleştirmek istedikleri emirleri ifade eder. Bu emirler, borsa veya diğer finansal piyasalarda alım veya satım işlemlerini gerçekleştirmek üzere verilir.

Özel limit fiyatlı emir, yatırımcıların belirli bir fiyat seviyesine göre işlem yapmak istedikleri emir türüdür. Bu emir türünde, yatırımcılar belirli bir fiyat seviyesinin altında veya üstünde işlem yapılmasını isteyebilirler.

Özel sektör tahvilleri, özel şirketler tarafından ihraç edilen borçlanma araçlarıdır. Bu tahviller, şirketlerin finansman ihtiyaçlarını karşılamak için kullanılır.

Manipülasyon, hisse senedi fiyatlarını suni olarak yükseltmek ya da düşürmek amacıyla yapılan yanıltıcı veya hileli işlemleri ifade eder. Bu tür manipülatif faaliyetler, piyasaların normal işleyişini etkileyerek yatırımcıları yanıltabilir; bu da dengesizliklere ve değer kayıplarına yol açabilir.

Piyasa emri, yatırımcının belirli bir fiyat seviyesine bağlı kalmaksızın hemen alım veya satım yapmak istediği bir emir türüdür. Bu emir türünde, yatırımcı mevcut piyasa fiyatından işlem gerçekleştirir.

Piyasa fiyatı, bir finansal enstrümanın (hisse senedi, tahvil, emtia vb.) anlık olarak alım - satım yapılabilen fiyatıdır. Yani, bir yatırımcı piyasa fiyatıyla işlem yapmak istediğinde, o enstrümanın mevcut piyasa fiyatı üzerinden işlem gerçekleşir.

Piyasa, finansal enstrümanların (hisse senedi, bono, emtia gibi...) anlık olarak alınıp satılabildiği yerdir. Piyasada işlem gören her enstrümanın bir piyasa fiyatı vardır. Yatırımcılar, piyasa fiyatından işlem yapmak istediklerinde, işlem o enstrümanın güncel piyasa fiyatı üzerinden gerçekleştirilir.

Piyasa yapıcı, finansal piyasalarda aktif olarak işlem yapan ve alım-satım işlemlerini gerçekleştiren kişilere veya kurumlara verilen bir isimdir. Piyasa yapıcılar, belirli bir finansal enstrümanın alım ve satım emirlerini sürekli olarak sunarlar ve bu emirlerin gerçekleşmesini sağlarlar.

Portföy, bir kişi veya kurumun sahip olduğu tüm finansal varlıkların toplamını ifade eder. Bu varlıklar, hisse senetleri, tahviller, emtialar, gayrimenkuller, nakit ve diğer yatırım araçları gibi çeşitli finansal enstrümanları içerebilir.

Portföy yöneticiliği, yatırımcıların portföylerini etkin bir şekilde yönetmelerine yardımcı olan bir süreçtir. Profesyonel portföy yöneticileri, yatırımcıların mali hedeflerine ulaşmalarına yardımcı olmak için çeşitli portföy stratejileri geliştirir ve uygular.

Regülasyon, bir sektör veya faaliyet alanında faaliyetleri düzenlemek ve kontrol etmek amacıyla belirlenen kurallar, yönetmelikler ve yasal düzenlemelerdir. Regülasyonlar, genellikle hükümet veya düzenleyici kurumlar tarafından oluşturulur ve uygulanır.

Borsada ""repo"" terimi, finansal piyasalarda bir tür geri alım anlaşmasını ifade eder. Repo işlemleri, bir menkul kıymetin (genellikle devlet tahvili veya bono gibi) satılması ve belirli bir tarihte geri alınması üzerine yapılan anlaşmalardır.

Risk Sermayesi Yatırım Ortaklığı (RSYO), Türkiye'de faaliyet gösteren bir yatırım ortaklığıdır. RSYO'lar, risk sermayesi yatırımı yaparak girişimcilere finansman sağlayan ve bu yatırımlardan gelir elde eden kuruluşlardır. Bu yatırımlar genellikle yeni kurulan veya büyümek isteyen şirketlere yöneliktir.

Saklama Kuruluşu, finansal piyasalarda menkul kıymetlerin saklanması, takas işlemlerinin gerçekleştirilmesi, teminat yönetimi ve diğer ilgili hizmetlerin sunulması amacıyla faaliyet gösteren bir kurumdur. Saklama Kuruluşları, yatırımcıların menkul kıymetlerini güvenli bir şekilde saklamasını sağlar ve bu menkul kıymetlerin alım-satım işlemlerini kolaylaştırır.

Borsada seans, borsanın açık olduğu ve işlemlerin gerçekleştirilebildiği saatleri tanımlar.

Sermaye artırımı, bir şirketin mevcut sermayesini artırarak daha fazla kaynak sağlaması sürecidir. Şirketler; daha fazla fona sahip olmak, yeni yatırımlar yapmak, borçları ödemek ya da büyümeyi finanse etmek gibi sebeplerle sermaye artırımı gerçekleştirebilirler.

Sınai endeks, bir ülkenin veya bölgenin sanayi sektöründeki şirketlerin performansını ölçmek için kullanılan bir endekstir. Sınai endeks, çoğunlukla, spesifik bir sektörde faaliyet gösteren şirketlerin hisse senetlerini temsil eder.

Spekülasyon, finansal piyasalarda belirsizlikleri ve olası kazançları değerlendirerek yatırım ya da ticaret yapma eylemidir. Spekülasyon genellikle riskli bir faaliyettir, çünkü gelecekteki fiyat hareketleri veya olaylar hakkında tahminler yapmaya dayanır.

""T+2"", bir işlem veya takas sürecini ifade eder. ""T"" işlem tarihini temsil ederken, ""2"" ise işlem sonrası takasın gerçekleşeceği gün sayısını ifade eder. Yani, T+2 işlemi, işlemin gerçekleştiği günü takiben 2 iş günü sonra takasın gerçekleşeceği anlamına gelir.

Tahvil, bir şirketin veya devletin borçlanma aracıdır. Tahvil sahipleri, ihraç eden kuruluşa borç verirler ve belirli bir faiz oranı üzerinden düzenli faiz ödemeleri alırlar.

Finansal piyasalarda gerçekleştirilen bir işlem türü olan takas, bir menkul kıymetin alıcısının ödeme yapmasını ve satıcısının menkul kıymeti teslim etmesini sağlayan bir süreçtir.

""Tavan fiyatı"" terimi, bir finansal enstrümanın piyasada belirlenen en yüksek fiyat seviyesini ifade eder. Genellikle hisse senetleri için kullanılan bir terimdir. Borsada ""taban fiyat"" ise, bir varlığın piyasa değerinin ulaştığı en düşük seviyedir.

Teminat, finansal piyasalarda kullanılan bir terimdir ve bir yatırımcının bir varlık veya işlem için ödemesi gereken güvence miktarını ifade eder. Genellikle bir yatırımcının risk taşıdığı bir pozisyonu açmasına veya bir borcu yerine getirmesine izin vermek için gereken miktardır.

Ters repo, bir menkul kıymetin (genellikle tahvil veya bono) geri alım taahhüdüyle birlikte ödünç verilmesini ifade eder. Ters repoda yatırımcı bir menkul kıymeti bir başka yatırımcıya ödünç verir, belirlenen vade sonunda da geri alır.

Tezgâh üstü (OTC) piyasalar, borsalarda işlem görmeyen finansal araçların alınıp satıldığı piyasalardır. Bu piyasalarda işlemler, alıcı ve satıcı arasında doğrudan gerçekleştirilir ve standart bir borsa ortamı olmadığı için işlemler daha esnek ve özelleştirilebilir.

Uluslararası Ödemeler Bankası (BIS), merkezi İsviçre'nin Basel kentinde bulunan bir uluslararası finans kuruluşudur. 1930 yılında kurulan BIS, merkez bankaları arasındaki işbirliğini desteklemek ve finansal istikrarı sağlamak amacıyla faaliyet gösterir.

Uluslararası pazar, farklı ülkeler arasında mal ve hizmetlerin alım satımının gerçekleştiği bir platformdur. Bu pazarlar, ihracat ve ithalat işlemlerinin yoğunlaştığı, ülkeler arasındaki ticareti kolaylaştıran bir ortam sağlar.

Üye temsilcisi, borsada işlem yapma hakkı bulunan bir yatırımcı yetkilisidir. Broker ismiyle de bilinen bu kişi, bazen tek bir birey bazen ise bir kuruluş adına çalışmalar yapabilir.

Uzun pozisyon (Long Position), finansal piyasalarda alım işlemi yapılan bir durumu ifade eder. Bir varlık, menkul kıymet veya enstrümanın uzun pozisyonu, yatırımcının söz konusu varlığın fiyatının yükselmesini beklediği ve kar elde etmek amacıyla satın aldığı anlamına gelir. Getirisi ve riski yüksek olabilen bir karardır.

Vadeli İşlemler Piyasası (VİOP), finansal araçların gelecekteki fiyatları üzerine yapılan anlaşmaların gerçekleştirildiği bir türev piyasasıdır. Bu piyasada yatırımcılar, belirli bir vade ve fiyat üzerinden finansal araçlar üzerinde alım & satım işlemleri yapabilirler.

Valör, finansal piyasalarda bir işlemin gerçekleştirildiği tarihi ifade eder. Genellikle menkul kıymetlerin alım-satımında ve ödemelerin yapıldığı işlemlerde valör belirlenir. Valör tarihi, işlemin gerçekleştiği tarihten farklı olabilir ve genellikle işlem ardından birkaç iş günü sonrasına denk gelir.

Varlığa dayalı menkul kıymet (VDMK), bir finansal enstrümanın değerini belirli bir varlık veya varlık grubuna dayandıran bir menkul kıymettir. Bu tür menkul kıymetler, genellikle tahviller, bonolar veya hisse senetleri şeklinde olabilir.

VİOP (Vadeli İşlem ve Opsiyon Piyasası), Borsa İstanbul bünyesinde faaliyet gösteren bir türev piyasadır. VİOP'ta vadeli işlem sözleşmeleri ve opsiyon sözleşmeleri alınıp satılmaktadır.

Virman işlemi, bir banka hesabından başka bir banka hesabına para transferi yapma işlemidir. Bu işlem, banka müşterilerinin hesapları arasında para transferi yapmalarını sağlar. Virman işlemi yapabilmek için öncelikle banka hesabınızın bulunduğu bankaya başvurarak virman talimatı vermeniz gerekmektedir. Virman talimatı verirken, göndermek istediğiniz hesabın IBAN numarasını ve alıcı adını belirtmeniz gerekmektedir.

Volatilite, finansal piyasalarda varlık fiyatlarının belirli bir süre içindeki dalgalanma veya oynaklık seviyesini ifade eder. Bir varlığın volatilitesi, fiyatının ne kadar hızlı ve ne kadar büyük bir hareketle değiştiğini gösterir. Bu da yatırım kararlarındaki risk faktörünü etkileyen bir değişkendir.

Yabancı yatırım fonu, yabancı ülkelerde yerleşik olan ve yatırımcıların paralarını toplayarak çeşitli finansal enstrümanlara yatırım yapan fonlardır. Bu fonlar, genellikle hisse senetleri, tahviller, emtialar ve diğer finansal araçlar gibi çeşitli varlık sınıflarına yatırım yaparlar.

Yatırım fonu, yatırımcıların bir araya gelerek ortak bir havuz oluşturduğu ve profesyonel bir yönetici tarafından yönetilen bir yatırım aracıdır. Yatırım fonları, katılımcıların paralarını bir araya getirerek çeşitli finansal enstrümanlara yatırım yapar.

Yatırım ortaklıkları, yatırımcıların paralarını bir araya getiren, profesyonel bir yönetici tarafından yönetilen bir yatırım aracıdır. Yatırım ortaklıklarında katılımcıların paraları, bir arada çeşitli finansal araçlara yatırım yapılarak değerlendirilir.

Yeni Hisse Pazarı, bir şirketin halka arz edildiği veya halka arz için hazırlandığı bir borsa pazarıdır. Bu pazar, genellikle daha küçük veya yeni kurulmuş şirketler için tasarlanmıştır.

Yİ-ÜFE ve TÜFE, Türkiye'de enflasyon ölçümünde kullanılan iki önemli endekstir. Yİ-ÜFE, yani Yurt İçi Üretici Fiyat Endeksi, üretici fiyatlarındaki değişimleri ölçerek enflasyonun üretici aşamasındaki seyri gösterir. TÜFE, yani Tüketici Fiyatları Endeksi ise, tüketici sepetinde yer alan mal ve hizmetlerin fiyat değişimlerini ölçerek enflasyonun tüketici aşamasındaki seyrini gösterir.

Zaman önceliği, eğer iki hisse alım ya da satım işlemi sırasında fiyatların eşitliği söz konusu olursa, sisteme daha önce kaydı yapılan emre öncelik verilmesi anlamına gelir.

Daha fazla sorunuz
varsa formu doldurun sizi arayalım!

Sorularınızı cevaplamak için uzmanımız sizi arasın

Kişisel Verilerin Korunması Kanunu Bildirimini okudum, elektronik ileti almayı ve kullanım koşullarını kabul ediyorum.